Үсеш өчен гадел көндәшлек кирәк!

Узган атнада Башкортстан Башлыгы Рөстәм Хәмитов Мәскәүдә илкүләм әһәмияттәге эшлекле чараларда катнашты. Аларда дәүләт үсешендәге көнүзәк мәсьәләләр тикшерелде һәм һәр юнәлеш буенча анык эш стратегиясе билгеләнде.
Аерым алганда, 5 ап­рель­дә Башкортстан Башлыгы Русия Феде­рациясе Дәүләт Советының көндәш­лекне үстерүгә булышлык итү буенча төбәкләрнең өстенлекле эшчәнлек юнәлешләренә багышланган утырышында катнашты. Ил башлыгы Владимир Путин рәислегендә үткән утырышта “Көндәш­лекне үстерү буенча дәүләт сәясәтендәге төп юнәлеш­ләр турында” Русия Президенты Указында билгелән­гән бурыч-максатларга ирешү юллары, бу җәһәттән хәл итәсе мәсьәләләр үзәккә чыгарылды.
— Гадел көндәшлек икътисади һәм технологик үсеш, илне яңача үсеш баскычына чыгару, барлык өлкәләрдә дә алга атлау өчен төп шарт булып тора, — диде чыгышында Владимир Путин.
Аның белдерүенчә, илдә бу өлкәне хокукый көйләү, гомум алганда, дөньякүләм стандартларга туры килә. Бары тик соңгы елларда гына монополиягә каршы дүрт законнар пакеты кабул ителгән, бүген бишенчесе әзерләнә. Иң мөһим бурыч – хәзер аларны нәтиҗәле эшкә кушу.
Шул ук вакытта, Президент ассызыклавынча, урындагы власть һәрва­кытта да әлеге законнарны үтәүгә җаваплы карамый, хәтта аларга буйсынудан баш тарткан очраклар да бар. Бу исә ил икътисадына зыян сала, бюджетта акланмаган чыгымнарның артуына, нәтиҗәсез производстволарны дәртлән­дереп, сыйфатсыз про­дукция җитештерүгә китерә. Мондый эшчәнлектән, әлбәттә, тәү чиратта, кулланучылар зыян күрә.
Шуны исәпкә алып, Президент власть органнары эшчәнлегендә көндәшлекне дәртләндерүгә нигезләнгән чаралар күрергә тәкъдим итте. Моның белән бергә ул кече бизнесны һәм социаль юнәлештә эш алып баручы коммерциягә карамаган оешмаларны дәүләт һәм муниципаль заказларны үтәүгә күбрәк җәлеп итү бурычы куйды.
Хәер, бу юнәлештә дәүләт дәрәҗәсендә ко­лачлы эшчәнлек берничә еллар дәвамында алып барыла. Мәсәлән, 2015 елдан төбәкләр Русия Хө­күмәте тарафыннан рас­ланган көндәшлекне үстерү стандартларын тормышка ашыра башлады. Узган елның декабрендә исә власть органнары эшчән­легендә көндәшлекне үстерүгә булышлык итүне төп өстенлекле юнәлеш итеп билгеләүче указ дөнья күрде. 2018-20 елларга Дәүләт планында исә көндәшлекне үстерү сәясәте тормышка ашырылачак өлкәләр һәм бу эшчәнлектән көтелгән нәтиҗәләр күр­сәтелгән.
— Шундый ук тәгаен юнәлеш һәм бурыч-максатларны һәр төбәк өчен билгеләргә кирәк дип уйлыйм. Әлбәттә, биредә һәр төбәкнең мөмкинлекләре һәм үзенчәлекләре исәпкә алынырга тиеш. Шул рә­вешле төбәк командалары алдында көндәшлек мохитен булдыру буенча анык күрсәткечләр, шулай ук өстенлекле базарларда шәхси предприятиеләрне, шул исәптән яңа, санлы производстволарны үстерү буенча тәгаен бурыч-максатлар билгеләнәчәк, — диде моңа бәйле Владимир Путин.
Бер үк вакытта Президент төбәк протекционизмына, ягъни урындагы җитештерүчеләр өчен генә өстен­лекле шартлар булдыруга юл куюдан сак булырга чакырды. Чөнки бу илнең бердәм икътисади киңлеге принципларына каршы ки­лә һәм көндәшлек турында законны боза.
— Биредә ике нәрсәне һәрвакыт истә тотарга кирәк. Беренчедән, тар­макларны, компанияләрне үс-терү буенча барлык чаралар нә­ти­җәлелеккә, заманча һәм көндәш­лек сәләтенә ия, эчке һәм тышкы базарда зур сорау белән файдаланучы продукция җитеш­терүгә юнәлтелгән булырга тиеш. Икен­чедән, базарны җентекле өйрәнү зарур. Бер төбәктә ниндидер производствоны үстерү икенче төбәктә шушы ук төр продукция җитеште­реп, уңышлы эшләп килүче пред­приятиегә зыян салырга тиеш тү­гел. Монда һәрвакыт балансны саклау, тигез һәм гадел көндәшлек тәэ­мин итү зарур, — диде ил башлыгы.
Әйтергә кирәк, утырышта бу юнәлештә нәтиҗәле эшчәнлек алып баручы төбәкләр дә билгеләп үтелде. Аерым алганда, Стратегик башлангычлар агентлыгының генеральный директоры Светлана Чупшева, Башкортстанда инвестиция проектлары өлкәсендә технологик һәм бәяләр аудиты механиз­мының нәтиҗәле эшкә кушылуын сызык өстенә алып, моның 138 мил­лион сумны экономияләү, электр челтәрләренә тоташканда исә тарифларны 53 процентка кадәр түбәнәйтү мөмкинлеге бирүен билгеләде.
Башкортстан Башлыгы Рөстәм Хәмитов катнашлыгында узган атнада Мәскәүдә һәм Уфада үткән башка эшлекле чараларны да әлеге сөйләшүнең логик дәвамы булды, дөрес­рәге, алар анда бил­ге­ләнгән бурыч-максатларны тормышка ашыруга юнәлтелде дип бәяләргә мөмкин. Аерым алганда, республика җитәкчесе Мәскәүдә булганда ВДНХ күргәзмәләр комплексында үткән Халыкара двига-тельләр эшләү форумында Бер-ләштерел­гән двигательләр эшләү корпо­рация­­сенең экспозициясен карады. Әлеге форумны да быел ун еллыгын билгеләүче әлеге корпорация оештырган. Күргәзмәгә исә холдинг авиация өлкәсендә иң яңа эшлән­мәләрне, шулай ук диңгез һәм коры җир техникасы двигатель-ләрен урнаштырган. Шул рәвешле, экспозициядә корпорациянең барлык эшчәнлек юнәлешләре дә тулы чагылыш тапкан.
Әйтергә кирәк, экспозициядә холдинг составындагы Уфа “ОДК-УМПО” җәмгыяте дә лаеклы чагылыш тапкан. Ул күргәзмәгә АЛ-41Ф-1С двигателе макетын чыгарган. Ул самолетка форсаж файдаланмыйча тавыш тизлегеннән дә көчле тизлек туплау мөмкинлеге бирә. Күргәзмәгә шулай ук РД-33-МК, ПД-14, ВК-2500, ТВ-7-117СТ двигательләре макетлары чыгарылган. Аларны эшләүдә дә Уфа предприятиесе турыдан-туры катнаша.
Башкортстан Башлыгының Мәскәүдәге күргәзмәгә эш сәфәре турыдан-туры көндәшлеккә сәләт­ле техника һәм технологияләр үр­нәкләре белән танышу, аларны арытаба үстерү мәсьәләләре белән бәйле булса, 6 апрельдә Уфада, Республика йортында Рөстәм Хәмитов “Федераль пассажирлар компаниясе” җәмгыятенең генеральный директоры Петр Иванов белән үткәргән очрашуда тимер юл транспортында пассажирлар ташу өлкәсендә сыйфатны һәм көндәшлекне үстерү, моның өчен тиешле шартлар тудыруга бәйле мәсьәләләр үзәккә чыгарылды.
— Башкортстан Төркия юнә­леше ачылуга карамастан, узган елда тимер юл транспортында пассажирлар ташу күләме кимемә­гән санаулы төбәкләрнең берсе булып тора. Сезнең төбәктә аннан алдагы елда булган күрсәткечләр тотрыклы сакланып килә. 2016 елда исә без күрсәткечне 3,7 процентка арттырган идек. Кыскасы, төбәктә безнең челтәрдә пассажирлар ташу күләме артуга таба бара. Гомумән, без Башкортстанга көчле туристик кластер буларак карыйбыз. Биредә эшчәнлекне үстерү өчен ныклы җирлек бар, — диде очрашуда Петр Иванов.
Үз чиратында, Рөстәм Хәмитов җәмгыять эшчәнлегенә арытаба да уңышлар юлдаш булуын теләп, пассажирлар агымы артсын өчен тәү чиратта хезмәтләндерү сыйфатын тагы да яхшырту, ягъни көндәшлек мохите булдыру төп шарт булуын аерым сызык өстенә алды.
Заман таләпләренә җавап бирүче, сыйфатлы һәм көндәшлек сәләтенә ия медицина хезмәтлән­дерүе булдыру мәсьәләләре исә узган атна башында Уфада үткән “Башкортстан Республикасында сәламәтлек саклау атнасы” III Медицина форумында тикшерелде. Бу хакта без үткән саннарда җен-текле язган идек инде. Форум эше­нә бәйле шуны гына өстәп әйтәсе килә: медицина өлкәсенә кагылышлы күпсанлы йөкләмәләр арасында Башкортстан Башлыгы Рөстәм Хәмитов республиканың йөзек кашы булган шифаха­нә­ләр­­не алар ил, дөньякүләм дәрәҗәдә ял итүчеләрне җәлеп итәр­лек заманча үстерү, аларда дәва­лау һәм хезмәтләндерү сыйфатын иң югары биеклеккә күтәрү бурычы куйды.
Бер сүз белән, ил Президенты гадел көндәшлекне үстерү буенча билгеләгән бурычлар безнең республикада инде тулы куәтенә тормышка ашырыла. Мәскәүдә үткән утырышта да Башкортстандагы эшчәнлек тәҗрибәсе очраклы гына уңай яктан телгә алынмады. Алга таба да шушы югарылыкта калыйк.