„Милли тормыш ћєм дин”

Безне татар конгрессыныњ Башкортстан буенча вєкиллеге рєисе Локманов Алик Харис улы оештырып алып барды. Чарада Русия Ўзєк Диния нєзарате рєисе Баш мїфти Тєлгать хєзрєт Таљетдинов; Татарстан Республикасы Президенты Рїстєм Мињнеханов, Татарстан диния нєзарєте рєисе Камил хєзрєт Сємигуллин, Русия Ислам университеты (Казан) ректоры Рєфыйк хєзрєт Мїхєммєтшин, Бїтендїнья татар конгрессы рєисе Ринат Закиров ћєм Русиянењ бик кўп тїбєклєреннєн имамнар ћєм дин єћеллєре катнаштылар ћєм чыгыш ясадылар. Шушы чарада катнашучылар арасында Иорданиядєн килгєн кунак Раззак бине Сєид та бар иде. Ул узган ел Башкортстанда эш сєфєре белєн булган вакытта Баш мїфти Тєлгать Таљетдин белєн безнењ Килем авылы мєхєллесе мєчетендє дє намазда булып киткєннєр иде.

—Ел саен шушы форумга љыелып, динебезне генє тўгел, телебезне, гореф-гадєтлєребезне саклауга кагылышлы мєсьєлєлєр турында сїйлєшєбез. Бу уњайдан форумныњ єћємияте аеруча зур. Ўзара аралашу, тєљрибє уртаклашу, борчыган проблемаларны хєл итў юлларын эзлєў мєйданчыгы да бу,—диде ўзенењ чыгышында Рїстєм Мињнеханов.

Татарстан мїфтие Камил хєзрєт Сємигуллин ўз чыгышында болай диде: „Без—Русиянењ татар дин єћеллєре, мєдєниятебезне, телебезне ћєм милли ўзенчєлеклєребезне саклау їчен љаваплы. Белем алу—ћєр мїселманныњ бурычы. Безгє динебезне дє, телебезне дє яхшы белгєн галимнєр кирєк. Болгар Ислам академиясе быел эшли башлаячак. Ул килєчєктє бїтендїнья ислам мєгарифе ўзєгенє єверелер, дип ышанабыз.”

„Милли тел, милли кием ћєм милли караш, гореф-гадєт—динне сакласа, хєзерге заманда беренче чиратта телебезне саклыйк. Тел булмаса, миллєтебезнењ килєчєге юк”,—дип ассызыклап белдерде мїфти хєзрєт Тєлгать Таљетдин—чїнки илебездє телнењ югала баруы сизелє, яшьлєребездє телне їйрєнўгє омтылыш юк. Без, хєзрєтлєр, дин белєн бергє телебезне пропагандаларга тиешбез. Дин ул—гыйбадєт кылу гына тўгел, є яшєў рєвеше, бїтен булмышыњ булырга тиеш,—дип сўзен тємамлады мїфти хєзрєт. Єйтергє кирєк, чыннан да, соњгы вакытта татар тїбєклєре мєктєплєрендє ћєм балалар бакчаларында, укыту-тєрбия бирў эшендє рус теленє кўчеп бетеп баралар, хєерле булсын.

Форумда катнашучылар Русия мїселманнары їммєтенењ традицион кыйммєтлєренє таянып, милли ћєм дини ўзенчєлеклєрне саклауга тугры калуны кўз уњында тотып, миллєтара ћєм конфиссияара татулыкны максат итеп куйган карарлар кабул иттелєр.

Ике кїн дєвамында барган кызыклы, мавыктыргыч сїйлєшў барышында фикер уртаклаштык, искитмєле кўп гыйлем, фєћем алдык. Єйтергє кирєк, Русия Федерациясе Конституциясе дє, законнары да туган теллєрне бернинди чиклєўлєрсез тулы кўлємдє їйрєнў хокукын бирє. Илебез Президенты Владимир Путин єйтўенчє, туган теллєр—илебез халыкларыныњ байлыгы, аларны сакларга, ўстерергє кирєк. Шулай булгач, хїрмєтле љємєгать, туган телебезне ћєм динебезне хїрмєт итик, їйрєник, туган телебездє аралашыйк ћєм балаларыбызга ўз миллєтебезгє хас булган тєрбия бирик.

Форум тємам булганнан соњ дин єћеллєре, чакырылган кунаклар ћєм чит иллєрдєн килгєн мїселман кардєшлєребез—барлыгы 45 мењгє якын кеше Изге Болгар љыенында катнаштык. Кїтеп алган ислам академиясендє тїзелеш эшлєренењ тємамланып килўен кўреп шаккаттык. Узган елныњ 21 май кїнне генє аныњ нигезенењ беренче ташы салынган иде, инде тїзелеп беткєн! Бу тїзелешкє Татарстанныњ беренче Президенты Хезмєт Герое Минтимер Шєймиев љитєкчелек итє. Ислам академиясе быелныњ 1 сентябрендє эшен башлап љибєрер дип ниятлилєр. Ислам академиясе янындагы чыгышында Камил хєзрєт Сємигуллин болай диде: „Академия динебез їчен дє, илебез їчен дє, Гарєп иллєре белєн элемтє їчен дє кирєк. Аныњ Татарстанда булуы бигрєк тє мїћим. Болгар Ислам академиясен ачуны Русия Президенты Владимир Путин да хуплады.

Хєзер дини гыйлем алырга чит иллєргє китеп уку ихтыяљы булмаячак, аны Болгардагы Ислам академиясендє алып булачак. Моныњ їчен укытучылар белєн сїйлєшўлєр бара, алар билгеле, зур галимнєр, чил ил белгечлєре дє укытачак. Шушы изге эштє аларга уњышлар телибез. Ємин!